Alergia pokarmowa: objawy, przyczyny i jak ją rozpoznać?

Czym jest alergia pokarmowa?

Alergia pokarmowa jest reakcją układu immunologicznego na nieszkodliwe składniki jedzenia, takie jak białka i glikoproteiny. Nasze ciało błędnie identyfikuje te substancje, czyli alergeny, jako zagrożenie. Objawy mogą pojawić się natychmiast, często w ciągu kilku minut do dwóch godzin, i być związane z przeciwciałami IgE (reakcja IgE-zależna). Czasem jednak występują z opóźnieniem, nawet po kilkunastu godzinach, i nie są związane z tymi przeciwciałami (reakcja nie-IgE-zależna). Coraz więcej ludzi zmaga się z alergiami pokarmowymi, a ich rozwój zależy zarówno od genetyki, jak i warunków środowiskowych.

Jakie są objawy alergii pokarmowej?

Różnorodność objawów alergii pokarmowej jest zaskakująca i wpływa na wiele układów w naszym organizmie. Mogą one pojawić się samodzielnie bądź w kombinacji. Reakcje alergiczne wahają się od łagodnych po poważne, a niektóre stanowią realne zagrożenie życia. Ich intensywność zależy od ilości spożytego alergenu oraz indywidualnej podatności danej osoby.

Najczęściej objawy dotyczą:

• układu pokarmowego,
• skóry,
• dróg oddechowych.

Jednak nie jest wykluczone, że pojawią się inne dolegliwości, takie jak:

• bóle głowy,
• drętwienie,
• nadmierne pocenie,
• problemy ze snem,
• rozdrażnienie,
• chroniczne zmęczenie,
• łzawienie oczu,
• alergiczne zapalenie spojówek,
• obrzęki.

W skrajnych sytuacjach może dojść do wstrząsu anafilaktycznego, który jest zagrażającą życiu ogólnoustrojową reakcją alergiczną.

Jakie są skórne objawy alergii pokarmowej?

Objawy skórne związane z alergią pokarmową są dość powszechne i występują u około połowy osób z nadwrażliwością na jedzenie. Reakcje te zazwyczaj pojawiają się szybko po kontakcie z alergenem, a zwykle obejmują:

• wysypki w postaci czerwonych, swędzących plam lub pokrzywkę, czyli swędzące bąble,
• świąd oraz rumień,
• atopowe zapalenie skóry, które charakteryzuje się suchością, łuszczeniem oraz silnym swędzeniem,
• alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, widoczne jako miejscowe zaczerwienienie i swędzenie,
• obrzęk naczynioruchowy, zwłaszcza w okolicach ust i oczu.

Takie reakcje często powodują suchość, szorstkość skóry, stan zapalny, a czasem pojawienie się krostek, grudek czy sączących się ran. Wszystkie te dolegliwości znacząco redukują komfort życia, dlatego istotne jest odpowiednie leczenie i unikanie czynników wywołujących alergie.

Jak alergia pokarmowa wpływa na układ pokarmowy?

Alergia pokarmowa oddziałuje na układ trawienny, wywołując szereg dolegliwości, które mogą znacznie utrudniać codzienne funkcjonowanie. Do najczęstszych objawów należą:

• bóle brzucha, często skurczowe, prowadzące do zgagi oraz kwaśnego odbijania,
• nudności i czasem gwałtowne wymioty,
• biegunka lub wynikające z niej zaparcia.

Dzieci niejednokrotnie cierpią na kolki, wzdęcia, refluks oraz ulewanie pokarmu.

Niekiedy alergia pokarmowa wywołuje poważniejsze reakcje, na przykład:

• eozynofilowe zapalenie błony śluzowej przełyku, żołądka bądź jelit,
• zespół zapalny jelit wywołany białkiem pokarmowym (FPIES) u dzieci,
• alergiczne zapalenie jelita grubego, co objawia się obecnością śluzu i krwi w stolcu.

Dodatkowo, trudności z połykaniem, swędzenie w jamie ustnej oraz zgaga mogą świadczyć o alergii żywnościowej.

Rozpoznanie tych objawów jest kluczowe, ponieważ umożliwia diagnozowanie schorzenia i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Wczesne wykrycie alergii pokarmowej pozwala uniknąć groźnych powikłań zdrowotnych i poprawia jakość życia pacjenta.

Jakie objawy oddechowe powoduje alergia pokarmowa?

Reakcje alergiczne na pokarmy mogą przejawiać się objawami związanymi z układem oddechowym. Do często spotykanych symptomów należą:

• wodnisty katar i uczucie zatoru w nosie,
• napady kichania,
• kaszel, który nierzadko łączy się z chrypą,
• świszczący oddech i duszności,
• skurcze oskrzeli.

Szczególnie niebezpieczny jest obrzęk warg, języka lub gardła, który może prowadzić do blokady dróg oddechowych. Taka sytuacja stanowi poważne zagrożenie dla życia, jest oznaką anafilaksji i wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.

Jakie są objawy alergii pokarmowej u niemowląt?

Alergie pokarmowe u niemowląt, wywoływane często przez białka mleka krowiego i jaj, objawiają się na wiele sposobów. W układzie trawiennym mogą to być kolki, ulewanie, refluks, wymioty, biegunka (czasem z krwią) lub zaparcia.

Alergie te manifestują się również w postaci zmian skórnych, takich jak wysypka, suchość i pęknięcia skóry, co wskazuje na atopowe zapalenie skóry, szczególnie wokół ust i na policzkach. Zmianom tym towarzyszy często niepokój i płaczliwość po posiłkach.

Objawy ze strony układu oddechowego, takie jak uporczywy kaszel, świsty oraz duszności, mogą z kolei sugerować astmę wczesnodziecięcą. Zrozumienie tych symptomów jest kluczowe dla szybkiej diagnozy i podjęcia odpowiednich działań.

Czym jest wstrząs anafilaktyczny i jak go rozpoznać?

Wstrząs anafilaktyczny, inaczej anafilaksja, jest najbardziej niebezpieczną reakcją alergiczną i stanowi poważne zagrożenie dla życia. Charakteryzuje się on nagłym spadkiem ciśnienia krwi, zaburzeniami rytmu serca oraz bladością skóry z intensywnym poceniem. Dochodzi do obrzęku dróg oddechowych, co utrudnia oddychanie i może prowadzić do duszności, świszczącego oddechu czy skurczu oskrzeli.

Pojawiają się również takie objawy jak:

• zawroty głowy,
• osłabienie,
• problemy żołądkowe (ból brzucha, nudności, wymioty),
• pokrzywka, świąd i rumień na skórze.

W skrajnych przypadkach istnieje ryzyko omdlenia, utraty przytomności, a nawet zatrzymania akcji serca. W sytuacji podejrzenia wstrząsu anafilaktycznego, kluczowa jest pilna interwencja medyczna oraz szybkie podanie adrenaliny.